«Ο άνθρωπος που ήθελε να γίνει πρωθυπουργός»

Όταν το 1993, ο Ευάγγελος Βενιζέλος εκλέγονταν για πρώτη φορά Βουλευτής Θεσσαλονίκης, κανείς δεν μπορούσε να προδικάσει την μετέπειτα εξέλιξή του. Ένας συνταγματολόγος στη Βουλή δεν ήταν κάτι το σύνηθες.

Κι όμως από τότε, η πορεία του μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Οξύνους, φιλόδοξος, πληθωρική προσωπικότητα με ρητορικές ικανότητες είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά, που του αποδίδουν εχθροί και φίλοι.

Σε νευραλγικές θέσεις επί σειρά ετών (Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβέρνησης, Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Υπουργός Τύπου και ΜΜΕ, Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, Υπουργός Δικαιοσύνης, Υπουργός Πολιτισμού και Υπουργός Ανάπτυξης Υπουργός Εθνικής Άμυνας), εισηγητής της εκτεταμένης Αναθεώρησης του Ελληνικού Συντάγματος του 2001, δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κώστα Σημίτη σε όλες τις εκλογικές μάχες δημιούργησε σταδιακά ένα προφίλ με ηγετικά χαρακτηριστικά και αναδείχτηκε σε πρωτοκλασάτο στέλεχος του ΠΑ.ΣΟ.Κ..

Τον Σεπτέμβριο του 2007, η φιλοδοξία χρόνων- η οποία πρόσκαιρα είχε καμφθεί με την παράδοση του δαχτυλιδιού από τον Σημίτη στον Παπανδρέου- και η παρόρμηση της στιγμής με τη συντριβή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. (38,10% πανελλαδικά) κυριάρχησαν μέσα του. Ίσως ένιωσε ότι ήταν η κατάλληλη ώρα να πρωτοστατήσει στην αναγέννηση του κόμματος του και να αναδειχθεί σε αδιαμφισβήτητο ηγέτη του. Άλλωστε, οι ψηφοφόροι του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θεωρούσαν ότι διέθετε όλα τα εχέγγυα του αρχηγού, που θα αντιμετώπιζε τον Καραμανλή. Το δαχτυλίδι όμως φάνηκε ότι γυάλιζε ακόμα και δεν θα έβγαινε τόσο εύκολα από έναν απόγονο των Παπανδρέου.

Οι εσωτερικές διαδικασίες εκλογής νέου αρχηγού στις 11 Νοεμβρίου 2007 ανέδειξε στον Βενιζέλο δύο αδιαμφισβήτητες αλήθειες, που ενδεχομένως δεν υπολόγισε όσο θα έπρεπε: α. η βάση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. συνέχισε να είναι προσκολλημένη στην οικογένεια Παπανδρέου αποδεικνύοντας ότι το επίθετο είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση παραμονής στην εξουσία- τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα και β. τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στην διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος της ψηφοφορίας.

Με τα δύο αυτά δεδομένα, ο Βενιζέλος άρχισε να κατανοεί ότι η δήλωση του στο Ζάππειο αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και η αυτό-αναγόρευσή του σε ηγέτη της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης του γύριζε μπούμερανγκ. Η προσπάθειά του να γίνει αρχηγός του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και μετέπειτα πρωθυπουργός στέφθηκε με απόλυτη αποτυχία.

Ο χρόνος που πέρασε από τότε τον έθεσε στο περιθώριο. Ο Παπανδρέου έγινε παντοδύναμος μέσα στο κόμμα του. Η κατάρρευση της Νέας Δημοκρατίας τον Οκτώβριο του 2009 με πλέον των δέκα μονάδων διαφορά, τον έκανε απόλυτο άρχοντα του πολιτικού παιγνίου. Μολονότι πικραμένος, ο Βενιζέλος ανέμενε υπομονετικά να του ξαναχτυπήσει την πόρτα η ιστορία για μία δεύτερη ευκαιρία.

Την προηγούμενη Παρασκευή, ο Πρωθυπουργός της χώρας βλέποντας την ολοένα αυξανόμενη κοινωνική ένταση, αλλά κυρίως την κοινοβουλευτική του ομάδα να αποσυντίθεται με συνεχείς παραιτήσεις στελεχών κατάλαβε ότι είχε τρεις δρόμους να επιλέξει: τους περπάτησε και τους τρεις μέσα σε ένα μόλις εικοσιτετράωρο, από τις καταστρεπτικές για τον ίδιο και το κόμμα του εκλογές, προτίμησε την παραίτηση και τη δημιουργία κυβέρνησης συνεργασίας, «κυβέρνηση σωτηρίας» όπως την αποκάλεσαν πολλοί.

Ωστόσο, λίγο αργότερα υπό αφόρητες εσωκομματικές και όχι μόνο πιέσεις δέχτηκε να προχωρήσει σε έναν ευρύ ανασχηματισμό όχι τόσο πολιτικής, αλλά προσώπων, προκειμένου να αποφύγει εσωτερικές αυτομολήσεις και να ψηφιστεί το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Οι αναλύσεις υπήρξαν διεξοδικές για το παρασκήνιο των κινήσεων του Πρωθυπουργού και για τα όποια οφέλη αποκόμισε από αυτόν έστω βραχυπρόθεσμα. Αυτός όμως που έκλεψε για ακόμα μία φορά την παράσταση και βρέθηκε στο επίκεντρο των εξελίξεων υπήρξε ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

Από τη θέση πλέον του Αντιπροέδρου και του Υπουργού Οικονομικών σε μία τέτοια συγκυρία ουσιαστικά συνδιοικεί μαζί με τον άλλοτε εσωκομματικό του αντίπαλο. Πλέον, τα ψέματα τελείωσαν. Κι όπως δήλωσε ο ίδιος έφυγε από τη μάχη για να πάει στον αληθινό πόλεμο. Εκεί που κρίνονται πολιτικές και συμπεριφορές. Εκεί που και ο ίδιος γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι είναι η ευκαιρία του να αναδειχθεί σε ηγέτη τόσο του κόμματος, όσο και-ενδεχομένως- της χώρας. Με τα χρονικά περιθώρια να στενεύουν, τους δανειστές να πιέζουν για την υιοθέτηση και εφαρμογή του επαχθούς για τον πολίτη Μεσοπρόθεσμου προγράμματος και την κοινωνία στα όρια της, το μονοπάτι φαίνεται δύσβατο.

Την πρώτη φορά απέτυχε χωρίς να δοκιμαστεί. Τώρα έχει τη δεύτερη ευκαιρία, την οποία αναζητούσε και τελικά η Ιστορία του την έδωσε. Και επειδή η δεύτερη ενδεχομένως να είναι και η τελευταία, είτε θα φανεί αντάξιος των προσδοκιών των άλλοτε υποστηρικτών του εκπληρώνοντας τις προσωπικές του φιλοδοξίες, είτε ο άλλοτε συνδιεκδικητής της αρχηγίας και σημερινός Πρωθυπουργός –αν αποτύχει- θα τον έχει καταστρέψει πολιτικά και ο Βενιζέλος θα μείνει στην ελληνική πολιτική ιστορία ως απλά «ο άνθρωπος που ήθελε να γίνει πρωθυπουργός».

HVASS